25 ذیالقعده روزی است که معروف است دحو الارض اتفاق افتاده است و به همین خاطر این روز و شبش از ایام و لیالی شریفه است که خداوند رحمت خود را در این روز و شب شامل حال بندگانش می کند و بر اساس روایات اسلامی به قیام و عبادت در آن اجر و ثواب فراوانی تعلق می گیرد. و روز دحوالارض یکی از روزهایی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است.
«دحو» از لحاظ لغوی به معنای، بسط دادن و گستراندن است(1) و دحو الارض یعنی گستراندن زمین و کشیدن زمین، و نیز به چیزی که گسترده و همچنین کشیده شود، گفته می شود. یعنی گسترده شد.(2)
قرآن کریم میفرماید: «وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِکَ دَحَاهَا»(3) اشاره به این معنی دارد؛
یعنی و زمین را بعد از آن (برای انتفاع بشر و سایر مخلوقات) بگسترانید.
همچنین در دعای امام علی(ع) وارد شده است «اللّهم داحی المدحوات»؛ بسط دهنده و گستراننده زمین و وسعت دهنده(4) اشاره به این معنا دارد که خداوند زمین را از کعبه و محل آن گستراند.
شیخ طوسی در این باره میگوید: دحوالارض به روز 25 ذی القعده اطلاق میشود که در چنین روزی خداوند زمین را از زیر کعبه گسترش داد(5) و در چنین روزی روزه و غسل مستحب است و مخصوصاً روزه که ثوابش معادل ثواب 60 سال عبادت است.
*قولهای مختلف نحوه گستراندن زمین
بین مفسران و دانشمندان در خصوص نحوه گستراندن زمین اقوال مختلفی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره میشود.
برخی میگویند که زمین در ابتدا زیر آب غرق بود، تدریجاً آبها در گودالهای زمین قرار گرفت و خشکی ها سر برآورد و گسترده شد و اول نقطهای که سر بر آورد محل کعبه بود و از آن تعبیر به دحوالارض میشود.(6)
2- گفته شده است در آغاز زمین، به صورت پستیها و بلندیهای تند و غیر قابل سکونت بود و بارانهای سیلابی به صورت مدام میبارید، ارتفاعات زمین را میشست و در درهها جمع میکرد و تدریجا زمینهای مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع به وجود آمد.(7)
3- از امام محمد باقر(ع) نیز قول سومی نقل شده است که فرمودند: خدای متعال وقتی میخواست زمین را خلق کند، بادها را فرمان داد تا به شکم آب بزنند و آب را به موج در آورند، آبها در اثر طوفان کف کرده، همه کفها یک جا جمع شد که همان محل فعلی کعبه به وجود آمد. آنگاه آن را به صورت کوهی از کف درآورده، زمین را از زیر (دامنه) آن کوه بگسترانید و آیه «ان اول بیت وضع للناس للذی ببکة مبارکا و هدی للعالمین» سخن از همین مطالب دارد.(8) پس اولین بقعهای که خدا از زمین خلق کرده کعبه بود و سایر نقاط از ناحیه کعبه گسترانیده شدند و به این امر دحو الارض گفته میشود.
108 پست