
امیرکبیر فتحعلی شاه محمدشاه ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی شاه

فتحعلی شاه محمدشاه ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی شاه
۱۱۷۵–۱۱۶۱ ۱۲۱۳–۱۱۷۶ ۱۲۲۶–۱۲۱۳ ۱۲۷۵–۱۲۲۶ ۱۲۸۵–۱۲۷۵ ۱۲۸۸–۱۲۸۵
قائم مقام فراهانی حاجی میرزا آقاسی امیر کبیر میرزا آقا خان نوری میرزا حسینخان سپهسالار علیاصغرخان اتابک عینالدوله مشیرالدوله مشیرالدوله پیرنیا مستوفیالممالک صمصامالسلطنه بختیاری سپهدار تنکابنی قوامالسلطنه وثوقالدوله
میرزا آقاخان کرمانی سیدعبدالله بهبهانی سیدمحمد طباطبایی سید حسین میرپور طهرانی
شیخ فضل الله نوری احمد کسروی جهانگیرخان صوراسرافیل علی اکبر دهخدا یپرم خان پطروس ملیک آندریاسیان کری خچو سوکارتسی ساکو نیکول دومان ضرغامالسلطنه سردار ظفر بختیاری جعفر خان سردار بهادر یوسف خان امیر مجاهد حیدرخان عمواوغلی محمدتقی بهار ایرج میرزا میرزاده عشقی عبدالحسین تیمورتاش عارف قزوینی قوامالسلطنه ظل السلطان کامران میرزا ارشدالدوله سالارالدوله شعاعالسلطنه ملک المتکلمین عبدالحسین میرزا فرمانفرما نصرت الدوله یوسف مستشارالدوله صادق صادق (مستشارالدوله) عضدالملک ناصرالملک حسامالسلطنه موتمنالملک میرزا ملکم خان میرزا ابوالحسن قاجار محمدتقی خان پسیان سر ادوارد براون مورگان شوستر عبدالرحیم طالبوف علی مسیو مسیو نوز بلژیکی عبدالله لاهیجی احمدخان علاءالدوله شجاع نظام مرندی سلیمانمیرزا اسکندری محمدحسین نائینی حسن تقیزاده درویش خان زینب پاشا عباسآقا تبریزی بی بی مریم بختیاری یارمحمدخان کرمانشاهی یحیی دولتآبادی صدیقه دولتآبادی قاضی ارداقی اسماعیل امیرخیزی سیدجمال واعظ ستارخان باقرخان هوارد باسکرویل استپان استپانیان میرزا کوچکخان جنگلی شیخ محمد خیابانی سید حسن مدرس ملا محمدکاظم خراسانی آقانجفی اصفهانی نورالله نجفی اصفهانی حاج زینالعابدین مراغهای ثقةالاسلام میرزای شیرازی میرزا فتحعلی آخوندزاده سید جمال الدین اسدآبادی
زنان در جنبش مشروطه مراجع ثلاث انجمن صفاخانه سوسیال دموکراتها، اجتماعیون عامیون کمیته ستار مرکز غیبی اعتدالیون انجمن اخوت انجمن مخدرات وطن جامع آدمیت کمیته مجازات حزب دموکرات، عامیون حزب کمونیست ایران انجمن مقدس ملی اصفهان شرکت اسلامیه فوج نجات
قیام تنباکو قرارداد رژی تحصن شاهعبدالعظیم (۱۲۸۴) محاصره تبریز اشغال تبریز بدست قوای روس جنبش مشروطه فرمان مشروطیت استبداد صغیر فتح تهران جنبش جنگل ایران جنگ جهانی اول کودتای ۱۲۹۹ انحلال سلسله قاجار
تاریخ دخانیه تنبیهالامة و تنزیهالملة تاریخ مشروطهٔ ایران نوشتهٔ احمد کسروی تاریخ هیجدهساله آذربایجان نوشتهٔ احمد کسروی تاریخ انقلاب مشروطیت ایران نوشتهٔ مهدی ملکزاده حیات یحیی تاریخ بیداری ایرانیان واقعات اتفاقیه در روزگار
میرزا محمد تقیخان فراهانی (زاده: ۱۱۸۶ اراک، درگذشته: ۲۰ دی ۱۲۳۰ کاشان) مشهور به امیرکبیر، یکی از صدراعظمهای ایران در زمان ناصرالدینشاه قاجار بود. امیرکبیر همسر عزتالدوله، خواهر ناصرالدینشاه قاجار بود و به سبب ازدواج دخترش تاجالملوک با مظفرالدینشاه قاجار، پنجمین پادشاه از دودمان قاجار، پدربزرگ ششمین ایشان، محمدعلیشاه نیز به شمار میرود.
اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد. مدت صدارت امیر کبیر ۳۹ ماه (سه سال و سه ماه) بود. وی بنیانگذار دارُالفُنون بود که برای آموزش دانش و فناوریهای نو به فرمان او در تهران پایهگذاری شد. همچنین انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه از جمله کارهای وی بهشمار میآید. سردار عزیز خان موکری داماد امیر کبیر و رهبر قشون ناصرالدین شاه بود. امیرکبیر پس از این که با دسیسهٔ اطرافیان شاه از جایگاه خود برکنار و به کاشان تبعید شد، در حمام فین به دستور ناصرالدینشاه به قتل رسید. پیکر وی در شهر کربلا به خاک سپرده شدهاست.
میرزا تقی فراهانی در سال ۱۱۸۶ در روستای هزاوه (از توابع اراک) متولد شد. پدر وی کربلایی قربان نام داشت و آشپز قائم مقام فراهانی بود. مادر امیر نیز فاطمه نام داشت و عمری طولانی داشت و مرگ هر دو فرزندش محمد تقی و محمد حسن را دید. وی در خانه قائم مقام تربیت شد و در جوانی توانست سمت منشیگری قائم مقام را به دستآورد.
امیرکبیر دو بار ازدواج کرد. ازدواج اول وی با «جانجان خانم» دختر حاج شهبازخان (عموی امیرکبیر) بود. به نوشته دکتر پولاک، امیر در زمان صدارت خود از این زن جدا شده و «جان جان خانم» حدود سال ۱۲۴۸ در آذربایجان درگذشت. دومین همسر امیر، یگانه خواهر تنی ناصرالدینشاه بود که «ملکزاده خانم» نام داشت و به عزتالدوله ملقب بود که در ۲۶ بهمن ۱۲۲۷ (۲۲ ربیعالاول ۱۲۶۵ ق) با وی ازدواج کرد. او دختر محمد شاه و مهد علیا بود. او در شانزده سالگی به عقد ازدواج امیر در آمد. امیر در این هنگام حدود چهل و سه ساله بوده است. این ازدواج ظاهراً به خواست و اشاره ناصرالدین شاه صورت گرفته است. این معنا از نامهای که امیر به پادشاه نوشته است بر میآید: از اول بر خود قبله عالم معلوم است که نمیخواستم در این شهر صاحب خانه و عیال شوم. بعد، به حکم همایون و برای پیشرفت خدمت شما، این عمل را اقدام کردم.
امیر از نخستین همسر خود «جان جان خانم» سه فرزند داشت. میرزا احمد خان ساعد الملک مشهور به «امیرزاده» که با منورالسلطنه دختر فرمانفرمای بزرگ ازدواج نمود و دو دختر که نام یکی از آنها سلطانه ثبت شده است. از عزت الدوله نیز دو دختر داشت که یکی «تاج الملوک خانم» و دیگری «همدم الملوک خانم» نام داشتند.
نخستین ماموریت سیاسی میرزا تقی خان این بود که پس از قتل گریبایدوف در ایران، از جانب دستگاه دولتی ایران ماموریت یافت تا برا