نوستالژی به معنای رویکرد شدید عاطفی به گذشته و آرزوی اعاده
26. جمعیت فرانسه در سال 1846 (آستانه سقوط لویی فیلیپ) 35/4 میلیون نفر بود که 26/750 میلیون نفر آن، یعنی 75/6 درصد جمعیت، در روستاها می زیستند. در دوران لویی بناپارت فرایند شهرنشینی شتاب گرفت و نسبت روستاییان به 69/5 درصد رسید. در پایان سده نوزدهم روستاییان بیش از 60 درصد جمعیت فرانسه بودند. (J. H. Clapham, Tje Economic Development of France and Germany, 1815-1914, Cambridge: University Press, 1968, p. 159).
27. Marx and Engles, ibid, vol. 10, pp. 60-61.
28. ibid, pp. 58, 60, 66.
29. ibid, p. 80.
30. کارل مارکس، هیجدهم برومر لویی بناپارت، ترجمه محمد پورهرمزان، لایپزینگ: انتشارات حزب توده ایران، 1353، صص 65-66.
31. Napoleon le Petit.
32. Cobban. ibid, p. 169.
بنگرید به: ویکتور هوگو، بینوایان، ترجمه حسینقلی مستعان، تهران: امیرکبیر، چاپ دوازدهم، 1357، ج1، ص 60-72.
33. مارکس، همان مأخذ، ص 1.
34. Thomson, ibid, p. 266.
35. Cobban, ibid, p. 160.
36. ibid, p. 168.
37. ibid, p. 169.
38. Clapham, ibid, p. 134.
39. Cobban, ibid, p. 147.
40. ibid.
41. (vicomte de [Ferdinand] Lesseps (1805-1894
42. Davis, ibid, p. 152.
43. منسوب به ریچارد کوبدن انگلیسی. طرف فرانسوی این پیمان میشل شوالیه (Michel Che valier) بود.
44. Thomson, ibid, pp. 255-256.
45. ibid, p. 256.
46. برومر نام یکی از ماه های تقویمی است که در انقلاب کبیر فرانسه رواج یافت. این ماه از اواخر اکتبر آغاز می شد و تا اواخر نوامبر ادامه داشت. طبق این تقویم، در هیجدهم برومر سال هشتم انقلاب (9 نوامبر 1799) کودتای ناپلئون بناپارت علیه دولت دیرکتوار رخ داد. منظور مارکس از “هیجدهم برومر لویی بناپارت” کودتای شبه ناپلئونی لویی بناپارت علیه جمهوری دوم فرانسه است.
47. مارکس، همان مأخذ، ص 58.
48. همان مأخذ.
49. همان مأخذ، ص 87.
50. Marx and Engels, ibid, vol. 10, p. 114.
51. ibid, pp. 114-115.
52. ibid, pp. 115-116.
53. بنگرید به: این مقاله.
54. بنگرید به: این مقاله.
55. کارل مارکس، گروندریسه؛ مبانی نقد اقتصاد سیاسی، ترجمه باقر پرهام و احمد تدین، تهران: آگاه، 1363، چ1، ص 182.
56. همان مأخذ، ص 302.
منبع: عبدالله شهبازی ؛ زرسالاران یهودی و پارسی استعمار بریتانیا و ایران، ج3، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.