زرسالاران یهودی و انقلاب راه‌آهن شکل‌گیری یهود ارسال دیدگاه 1,078
شکل‌گیری یهود ارسال دیدگاه 1,078 بازدید
ظهور آریستوکراسی مالی (قسمت شانزدهم) انقلاب راه‌آهن
پیدایش و گسترش شبکه‌های راه‌آهن یکی از مهم‌ترین جلوه‌های انقلاب اقتصادی سده نوزدهم است که موجی عظیم از تکاپوهای مالی و صنعتی را در جهان آن روز برانگیخت و تمامی عرصه‌های زندگی اجتماعی را تحت‌الشعاع خود قرار داد. اهمیت این پدیده در تکوین غرب جدید تا بدان‌جاست که دکتر دیوید تامسون گشایش راه‌آهن لیورپول – منچستر در سال 1830 را سرآغاز “عصر نو” می‌خواند. (1)
این تحول از انگلستان آغاز شد و طی دهه‌های پسین این کشور را به عنوان الگویی فراروی سایر کشورها قرار داد. مورخین علت توجه انگلیسی‌ها به این شیوه نوین حمل‌ونقل را ضعف شبکه راه‌های زمینی این کشور می‌دانند. تا اوایل سده نوزدهم، شبکه ارتباطی قاره اروپا بطور عمده همان جاده‌هایی بود که از دوران امپراتوری روم به میراث مانده بود. در انگلستان این شبکه بتدریج از میان رفت ولی در برخی سرزمین‌ها، به‌ویژه فرانسه و ایتالیا، نه تنها حفظ شد بلکه توسعه یافت. مسافرت در مسیر 97 کیلومتری لندن – کمبریج حداقل یک روز به درازا می‌کشید و این سریع‌ترین مسیر در انگلستان سده هیجدهم بود. سفر از لندن به شریوزبوری سه روزه و سفر به ادنبورگ، مرکز اسکاتلند، ده روزه بود. (2) در اواخر سده هیجدهم شبکه جاده‌های فرانسه چنان بر انگلستان برتری داشت که آرتور یانگ (3) انگلیسی را به حیرت انداخت. او در سفرنامه فرانسه‌اش (1792) این جاده‌ها را “شگفت‌انگیز” و “واقعاً باشکوه” خواند و افزود: “ما در انگلستان هیچ تصوری از چنین جاده‌هایی نداریم.” (4)
در آغاز نیروی محرکه شبکه راه‌آهن انگلستان اسب بود و در سال‌های 1825-1830 مقدار زیادی از این‌گونه خطوط آهن ساخته شد. (5) در همین زمان تلاش برای بکارگیری یک نیروی محرکه قدرتمند آغاز گردید. در واقع، این ورود نیروی بخار و سوخت زغال سنگ به عرصه حمل‌ونقل و ساخت نخستین لکوموتیوها بود که انقلاب راه‌آهن را میسر ساخت. این تحول با نام جرج استفنسن (6) مهندس انگلیسی، در پیوند است. در 15 سپتامبر 1830 اولین شبکه راه‌آهن (خط منچستر-لیورپول) آغاز به کار کرد. این خط را استفنسن احداث کرد و لکوموتیو آن، به نام “راکت”، 22 کیلومتر در ساعت سرعت داشت. (7) موفقیت خط آهن منچستر – لیورپول “شور و شعفی جهانی” برانگیخت (8) و دورانی را پدید ساخت که “عصر راه‌آهن” نام گرفته است.